Omdat ze wist hoe verschrikkelijk ik het zou vinden, dreigde dochter jarenlang. “Als jij vijftig wordt, zet ik een Sara in de voortuin.” Ik had het voordeel jong moeder te worden dus een snelle rekensom leerde dat mijn dochter op mijn vijftigste oud genoeg zou zijn om haar dreigement ten uitvoer te brengen. Ik tackelde dat probleem vakkundig door ruim voor de heuglijke dag in een appartement te gaan wonen. Zonder voortuin. En voor de zekerheid zorgde ik ook nog op de dag zelf niet thuis te zijn. Probleem opgelost. Dacht ik.
Maar toen ik de dag na mijn 50ste verjaardag dochter, schoonzoon en hond van het station haalde, om gezellig uit eten te gaan, bleken ze ineens met z’n vieren te zijn. Robby droeg Nanook en Mich sleepte een heuse Sara met zich mee. Compleet met spijkerbroek, shirt en blauw vestje. Inclusief huissokken. Dus zo ongeveer mijn standaard outfit. Op haar plastic hoofd prijkte een stralende lach. Die van mezelf uitgeprint op A4-formaat.
Ondanks mijn afkeer voor Sara-poppen vond ik het geweldig! Melig zetten we Sara op de bijrijdersstoel, naast me in de auto. En thuis droeg ik haar op mijn schouders naar binnen. Oké. Ik vergat te bukken bij de deuropening waardoor Sara met haar gezicht vol de gevel raakte. En we namen haar niet mee naar het restaurant. Misschien is het daar al mis gegaan. Want het leek zo gezellig; Sara in huis. Maar in de praktijk viel het tegen.
De eerste zondagnacht wilde ze bij mij in bed slapen. Nou ja, het was natuurlijk toch een beetje feest, dus vooruit dan maar. Maar krapjes was het wel dus het was een kort nachtje. Ik was dan ook best moe toen ik maandag uit mijn werk kwam. Lekker simpel eten dan maar. Een soepje met brood. Maar Sara mopperde dat ze niet van soep hield. Een dutje na het eten zat er ook al niet in. Sara pikte mijn plekje op de bank in. En mijn dekentje.
Dinsdag hoopte ik eigenlijk dat ze me een beetje zou helpen met koken. Maar ze beweerde dat dat té gevaarlijk was. Als ze zich zou prikken aan een scherp mes, zou ze leeglopen, zei ze. Voor mijn argument dat dat bij mij – technisch gezien – ook zo was, was ze ongevoelig. Ze kroop op het aanrecht en ging daar zitten wachten tot het eten klaar was.
Woensdag probeerde ik haar over te halen om de strijk te doen. Dat bleek lastig te zijn. Ze was bang dat ze zou smelten als ze te dicht in de buurt van de strijkbout zou komen. Daar had ik geen weerwoord op; ze had gewoon gelijk. Dus worstelde ik mezelf door een hele berg strijk terwijl zij in de weg zat en toe keek. Nog steeds met die irritante glimlach van mezelf op haar gezicht.
Toen ik donderdagmorgen opstond, was – zoals gewoonlijk – mijn eerste move een spurt richting toilet. Ik moest hoognodig plassen. Groot was mijn verbazing dat het toilet bezet bleek, terwijl Frank nog sliep. Ja, hoor. Madam zat op de pot. Springend voor de wc-deur, met mijn blaas op knappen, zat er niets anders op dan te wachten tot ze klaar was.
Die vrijdag, na een drukke werkweek, verheugde ik me op een avondje rustig op de bank met een glaasje wijn. Helaas bleek onze Saar de wijnvoorraad gevonden te hebben. Broodnuchter doken wij op tijd in bed terwijl Sara beschonken door de woonkamer danste.
Zaterdag sliep ze – Godzijdank! – een gat in de dag. We genoten van de rust tot mevrouw om een uur of twee weer op dook. “Man! Wat heb ik een kater!” riep ze, terwijl ze aan haar kruis krabde. “Een gebakken eitje zou er wel wel in gaan. Maar eerst lekker douchen!” En mevrouw dook de badkamer in. Na twintig minuten ging ik poolshoogte nemen. Saar stond zich rijkelijk in te zepen met mijn favoriete douchecel.
Ik keek naar haar terwijl ze met haar rug naar me toe in de douchecabine stond. En ineens zag ik op haar rug een ventieltje zitten. Er knapte iets in me. Ik kreeg een rood waas voor mijn ogen. En voor ik het wist, rukte ik de deur van douchecabine open. Saar probeerde zich nog om te draaien. Maar ik was sneller. Resoluut trok ik het ventieltje op haar rug open.
Ze sputterde tegen. En probeerde wanhopig haar kunststof armen naar haar rug te krijgen om het ventieltje te sluiten. Maar het was te laat. Met een sissend geluid liep de lucht uit Sara. Langzaam zakte ze ineen tegen de wandtegels van de douche. Pruttelend verdween het laatste beetje lucht uit haar plastic lijf.
Daar stond ik dan. In de badkamer. Terwijl het water van de douche vrolijk spetterde op wat eens mijn Sara was. Ik voelde geen wroeging. Geen spijt. Alleen opluchting. Ik was klaar met Saar.
Ik zette de badkamerkraan uit, schudde het water van Saar’s stoffelijke resten en hing haar te drogen op het balkon. Ik waste haar kleding. En toen die ook droog was, deed ik alles in een tas die ik klaarzette om terug te geven aan Michelle. Voor een volgende jarige. Ik hoop dat Saar haar lesje geleerd heeft en zich daar wat beter gedraagt.
Daarna deed ik een tukje. Op mijn eigen plekje op de bank. Onder mijn eigen dekentje. Eindelijk rust.
Als je 87 bent, zijn verjaardagen niet meer zo vanzelfsprekend. Dus hoewel mijn moeder – naar omstandigheden – nog best in goede gezondheid is, werd er niet te veel gepland voor haar 88ste verjaardag. Want ‘Ik doe niks bijzonders deze keer’ zei ze ‘Eerst maar eens zien dat ik het haal’. En ik wist dat dat niet alleen met haar gezondheid te maken had. Maar ook met het overlijden van mijn broer begin dit jaar. Want hoe kon ze nou haar verjaardag vieren zonder ‘onze Kees’ die ieder jaar sjouwde met tafels, stoelen en partytenten? Die, samen met mijn schoonzusje, een complete drank voorraad aan sleepte en voor eten zorgde?
