Op haar nieuwe stekje

Ergens in juli vorig jaar werd mijn oude moedertje (89) onderzocht door een geriater. De beste man constateerde beginnende vasculaire dementie en vergevorderde artrose. Zijn advies was duidelijk; het zou verstandig zijn om eens voorzichtig een leuk zorgcentrum te gaan zoeken en te zorgen dat mijn moeder op de wachtlijst kwam. Mijn nichtje, die met mijn moeder mee was, belde me om de diagnose door te geven. En ze opperde dat ik eens met mijn moeder zou praten om haar ervan te overtuigen dat het echt het beste was om eens op zoek te gaan naar een leuk bejaardentehuis.

Dus stroopte ik mijn mouwen op, stelde in gedachten een lijst me argumenten op en zette mijn beste beentje voor om mijn moeder een tehuis in te praten. Maar dat bleek niet nodig. Trots vertelde mijn moeder me hoe de dokter had gezegd dat hij nog nooit iemand gezien had met zulke versleten botten. “En ach” bedacht mijn dappere moedertje “Als ik niet meer alles zelf hoef te doen, kan ik misschien nog wel een paar jaar mee.” Eigenlijk verbaasde het me niets. Mijn moeder zou, uit zichzelf, nooit – maar dan ook nóóit – toegeven dat ze te oud wordt om zelfstandig te wonen. Ze zou nooit uit zichzelf zeggen dat het tijd wordt voor een zorgcentrum. Maar hé! Als de dokter het zegt? Tja, dan moet het, hè. Mijn broer en ik namen de taak op ons om een indicatie voor haar in orde te maken en alles te regelen.

Om ons te oriënteren bezocht ik met mijn moeder een zorgcentrum bij haar in de buurt. Dat centrum viel, ondanks de vriendelijke dame die ons een rondleiding gaf, meteen af. Het was er donker en somber en de kamer waren klein, vonden wij. Het tweede zorgcentrum ligt in de wijk waar ik opgroeide. De wijk waar mijn moeder meer dan twintig jaar woonde. “Ik heb het nog gebouwd zien worden”, zei ze. Bij deze tweede rondleiding kregen we iets te drinken aangeboden door de coördinatrice, wat op mijn moeder een diepe indruk maakte. En we mochten ook bij een van de bewoners in de kamer kijken.

Hilarisch vond ik dat. De bewoonster zat in haar kamer in haar rolstoel. En ik reed mijn moeder binnen, in haar rolstoel. Mijn moeder keek eens rond en zei tegen mij “Ik zou mijn bed daar neer zetten. En dan daar een kast. En de stoel zo”. De bewoonster van de kamer kruiste opstandig haar armen voor haar borst zoals mijn moeder ook vaak doet en mompelde stuurs “Ik ben nog niet weg, hoor!” En vervolgens vertelde ze ons dat ze erg op zichzelf is. Aan de activiteiten die georganiseerd worden, deed ze niet mee. Mijn moeder knikte goedkeurend, sloeg eveneens met haar armen gedecideerd over elkaar en knikte instemmend “Dat ga ik ook niet doen, hoor!” De coördinator die de rondleiding gaf, vroeg aan de bewoonster of ze dan ook niet naar de barbecue ging die die middag georganiseerd werd. “Jawel!” antwoordde de vrouw vrolijk, “Een van de vrijwilligers komt me zo halen!”. Juist. Zo op zichzelf was ze dus!

De kamers in dit zorgcentrum waren iets ruimer dan in het vorige en – het grootste pluspunt – een van mijn zussen, woont recht tegenover het zorgcentrum. Dát en het feit dat de markt er pal naast is, gaf de doorslag. Dit zorgcentrum zou het worden. Omdat mijn moeder het zo zeker wist, besloten we niet verder te zoeken. Ondertussen was de indicatie aangevraagd en goedgekeurd. Vanaf oktober stond mijn moeder op de wachtlijst voor het door haar uitgezochte zorgcentrum en was het wachten geblazen. De meeste mensen worden binnen een jaar geplaatst. Ondertussen maakten we plannen. Wat ze mee zou nemen, wat ze zou gaan doen als ze wat meer energie en vrije tijd zou hebben als ze haar eigen huishouden niet meer hoefde te doen. Maar ondertussen holde haar gezondheid achteruit. Met name het lopen werd in rap tempo slechter. Ze zag het zelf ook. “Als ik nog lang moet wachten, is het niet meer nodig.” zuchtte ze vaak.

Een paar weken geleden gebeurde waar we al bang voor waren. Mijn moeder viel en kon niet meer opstaan. Niets gebroken, hoor. Maar ze is gewoon te stram en te oud om zelf op te staan. Ze heeft zeker een uur op haar billen door haar huis geschoven (lang leve laminaat!) om een meubelstuk te zoeken waaraan ze zich op kon trekken. Pas toen dat niet lukte, belde ze mijn zus die meteen kwam om haar omhoog te helpen. Mijn moeder was niet onder de indruk. Sterker nog: vol trots vertelde ze ons dat haar broek nog schoon was. Zó schoon was haar vloer dus! Maar wij waren wel onder de indruk en hielden ons hart vast. Bij de volgende stuiter zou ze wel eens wat kunnen breken.

Die stuiter maakte ze vorige week. Ook deze keer brak ze gelukkig niks. En deze keer belde ze meteen mijn zus. Maar die kreeg haar deze keer niet opgetild. Dus werd de thuiszorg ingeschakeld, die vervolgens de huisarts inseinde, die vaststelde dat mijn moeder echt niet langer alleen kon blijven. En zo ging het balletje rollen. Mijn moeder werd van een ‘niet-actief wachtende’ op de wachtlijst een ‘actief-wachtende’ en ze zou geplaatst worden in het eerste zorgcentrum dat plaats had. Dat was al binnen twee dagen. In een zorgcentrum in een dorp net buiten Breda.

We zouden er zelf – door de ligging – nóóit zijn gaan kijken. Maar bij nader inzien is het eigenlijk een heel leuk zorgcentrum. Het is heel kleinschalig en mijn moeders kamer is erg mooi. Mooier dan de kamer in het zorgcentrum waar ze op de wachtlijst staat. En het mooie is; als daar een plaatsje vrij komt, kan ze alsnog naar dat zorgcentrum verhuizen. Of ze mag blijven waar ze nu zit. Dat is een enorme luxe positie natuurlijk. Wij vinden het een geluk bij een ongeluk! Binnen twee dagen was alles geregeld. Op dinsdag viel ze en op donderdag verhuisde ze.

En mijn moedertje… Die dappere dodo! Wat ben ik ongelooflijk trots op haar. Want dit is natuurlijk geen gewone verhuizing. Zo eentje waarbij je spullen inpakt, je nieuwe huisje gezellig inricht en dan vertrekt. Mijn moeder heeft haar huisje achtergelaten om nooit meer terug te komen. Terwijl haar bed er nog gewoon staat en de koelkast nog vol was. Ze is met wat kleding vertrokken naar een kamer waar – zolang – alleen wat tweedehands meubeltjes in staan. Mijn hartje brak een beetje als ik daaraan dacht.

Maar inmiddels zijn we een paar dagen verder en zijn we druk bezig om haar kamertje in te richten met haar eigen spulletjes. Haar oude huisje wordt steeds leger. En zoals mijn broer opmerkte: “Hoe leger haar huis wordt, hoe meer het daar thuis wordt”. En dat vind ik mooi gezegd. We maken er een thuis van voor haar. En nu dat een beetje vorm krijgt, merk ik pas hoe fijn ik het vind dat ze niet alleen is nu. Dat er altijd iemand in de buurt is om haar te helpen en voor haar te zorgen. Het werd echt hoogste tijd. Ik hoop dat ze kan wennen.