1969 – Mijn moeder en ik
Het is bijna een half jaar geleden dat mijn moeder (89) verhuisde naar een zorgcentrum. Nadat ze twee keer gevallen was in huis, werd ze acuut geplaatst in een zorgcentrum waar plaats was. Niet in het zorgcentrum waar ze op de wachtlijst stond, maar in een zorgcentrum net buiten de stad waar ze woonde. Het was een heftige periode waar ze zich moedig door heen sloeg. Ze heeft niet eens de tijd gehad haar eigen spulletjes uit te zoeken, waar ze nog steeds wel eens moeite mee heeft. Maar het was niet anders. We hadden geen keuze meer. Twee valpartijen zonder schade; het was wachten op het moment dat het wél fout ging.
Ik hield mijn hart vast, gealarmeerd door alle horrorverhalen over de zorg en hoe slecht het wel niet gesteld is met de ouderenzorg in ons land. Maar eerlijk is eerlijk; mijn moeder zit op een fantastisch plekje. De administratieve weg er naar toe was een regelrechte ramp. Er waren kastjes en muren waartussen wij veelvuldig heen en weer gestuurd werden en we hadden een casemanager die altijd achter de feiten aanliep. Maar toen mijn moeder eenmaal zat waar ze moest zitten, zat ze goed. Misschien hebben we gewoon geluk. Misschien omdat het een kleinschalig centrum is. Maar we mogen niet klagen.
Als ik op bezoek kom, word ik door het personeel herkend als ‘dochter van’ en vaak even bijgepraat over mijn moeder. Als contactpersoon kan ik meelezen in het dossier van mijn moeder en zie ik notities waar ik soms om moet lachen. Zoals die keer dat ze samen met de zorgmedewerkster zeker tien minuten lang de slappe lach had omdat ze niet uit bed kon komen. Soms lees ik stukjes die me ontroeren. Dat ze haar onderstoppen bij de avondronde, terwijl ze ligt te slapen. En dat ze de tijd nemen om bij haar te gaan zitten en te praten over haar overleden man en overleden zoon. En voor het eerst in mijn hele leven zie ik mijn moeder regelmatig met chique gelakte nagels.
Ze zijn echt lief voor mijn moeder en zelf het eten smaakt haar prima. Maar toch, ondanks het mooie plekje, ondanks haar mooie kamer, heeft de verhuizing erin gehakt. De gezondheid van mijn moeder holt hard achteruit. “Oude bomen moet je niet verplanten” wordt er wel eens gezegd. Zou ze ook zo achteruit gegaan zijn als ze niet verhuisd was? Maar wat als dat wel zo was? Dan had ze nu alleen in haar huisje gezeten. Feit blijft dat ze in rap tempo heel veel zelfstandigheid op moet geven en het daar heel zwaar mee heeft.
De eerste weken liep ze – onder begeleiding – zelf met haar rollator naar de eetzaal. Inmiddels wordt ze in een rolstoel daarna toe gereden. Kon ze een paar weken geleden nog met hulp van een zorgmedewerker zelf in haar rolstoel gaan zitten; inmiddels gebruiken ze daar een BEA* voor. Ze begint steeds moeizamer te eten. De keukenmedewerkers serveren mijn moeders maaltijd als eerste maar het duurt enorm lang voor ze iets gegeten heeft. Dus wordt ze geholpen met eten. Al een paar keer heeft ze haar koffie over zichzelf heen gegooid. Een kopje vasthouden lukt haar niet meer. Dus drinkt ze nu uit een tuitbeker.
Daarnaast is ze soms compleet de weg kwijt. Ze hallucineert af en toe en ziet dan dingen die er niet zijn. Ik troost me met de gedachte dat ze zelfs op die akelige momenten, midden in de nacht, niet alleen is. En ik ben heel dankbaar voor de lieve zorgmedewerksters die – zo lees ik in het dossier –‘s nachts bij haar op bed gaan zitten om haar gerust te stellen en te troosten. Ik ben zo vaak mogelijk bij haar en bel haar vaak. Maar ook bellen gaat steeds moeizamer. Ze vergeet dat ze me aan de lijn heeft en gaat gewoon verder met tv kijken. Ook prima; dan kijken we even samen tv. Maar treurig is het wel om te zien dat mijn altijd zo energieke moeder zo hard achteruit gaat.
In onze relatie van moeder en kind zijn de rollen nu omgedraaid. Mijn moeder, die altijd zo goed voor mij gezorgd heeft, moet nu zelf verzorgd worden. Ik doe haar was en strijk haar broeken zoals zij tientalen jaren mijn broeken gestreken heeft. Ik rijd haar rond in haar rolstoel zoals zij mij ooit rondreed in mijn kinderwagen. En ik realiseer me dat mijn moeder nooit meer voor mij zal zorgen. Ik zal nooit meer in een fris gewassen bedje stappen dat zij zorgvuldig verschoond heeft met vers gewassen lakens of aanschuiven voor een bordje aardappelen en hachee zoals alleen mijn moeder dat kon maken. En ik wil haar warrige gedachten niet verstoren. Dus zal ik nooit meer mijn hart bij haar luchten en haar om raad vragen.
Maar gelukkig heb ik, behalve een moeder, ook een dochter. Eentje op wie ik altijd kan rekenen. Ze is volwassen inmiddels en ik ben er van overtuigd dat zij voor mij altijd een schoon bedje en een warme maaltijd zal hebben, mocht dat nodig zijn. En ik weet ook dat ik haar altijd kan bellen als ik mijn hart wil luchten of goede raad nodig heb. Zoals ik dat ook altijd bij mijn moeder kon. En ik realiseer me ineens dat de cirkel rond is.
* een Bea is een opsta-hulp voor mensen die nog wel kunnen staan maar moeite hebben met lopen.
Wat een mooi en ontroerend verhaal. Ik voel met je mee. Ui ervaring weet ik dat het lastig is om je altijd zo flinke ouders te zien aftakelen…
Ze heeft het er zelf zo moeilijk mee. Dat breekt mijn hartje een beetje.
Prachtig ontroerend stuk dit! Hopelijk kunnen jullie nog lang van elkaars gezelschap genieten.
Genieten doen we zeker als we bij elkaar zijn! Dubbel en dwars!
Pfffff lieve Nicky… ik zag het eergisteren van dichtbij. Ik voelde het als nichtje ook zo van dichtbij. Haar gezondheid holt inderdaad hard achteruit. Je doet er alles aan wat je kunt. En dat is heel veel. Dank dat je zo goed voor mijn tante zorgt. De tante ( afgewisseld met tante Rietje) die kraamhulp waren voor mijn moeder, toen ik geboren ben.
Ja, ze gaat hard achteruit, Gerdine. Maar alles wat ik voor haar doe, doe ik met liefde en plezier. Het is zo’n schat, die moeder van mij!
Pittige tijden. Sterkte.
Dank je.
Ik heb je stuk met dichtgeknepen keel gelezen. Tussendoor gesnift en een traantje weggepinkt. Het is zo herkenbaar.
Sterkte lief mens.
Snap ik. Knuf voor jou.
Wat mooi omschreven! Ik herken er veel in, niet van mijn eigen ouders maar wel van mijn *nu inmiddels overleden opa… Hij werd echt prachtig verzorgd in het tehuis hier om de hoek waar hij za. Zo dankbaar voor. Sterkte met je moeder hopelijk nog lang genieten van elkaars gezelschap <3
Dank je wel. De zorgmedewerkers zijn erg lief voor mijn moeder, gelukkig. Dat scheelt een hoop.
Ach je arme moedertje maar wat fijn om te lezen dat ze daar zo goed voor haar zorgen. De cirkel is rond hoe verdrietig ook.
Het hoort ook eigenlijk zo, he? Maar het blijft moeilijk.
Wat een liefdevol blog.
Ja ook met vragen natuurlijk en de meeste zul je nooit antwoord op krijgen. Misschien waren haar valpartijen wel de voorbode van de huidige aftakeling en zou dat inderdaad helemaal fout gegaan zijn als ze alleen in haar huisje was blijven wonen.
Kleinschaligheid is altijd prettige dan in grote tehuizen, dan is er wat meer band met de bewoners. Zolang men zich nog een beetje zelf kan redden gaat het overal wel goed, de misstanden komen meestal voor bij mensen die helemaal van de zorg afhankelijk zijn, vaak dement zijn. Je kunt even nagaan of ze kalmerende middelen krijgt voor de nacht, dat geeft vaak hallucinaties als bijwerking en wordt soms gedaan als de patiënt in de nacht onrustig .
Maar ook het verhuizen zal zeker invloed hebben, nogmaals verhuizen zodra er plaats is in het tehuis van jullie voorkeur lijkt me dus geen aanrader, ze heeft het daar redelijk goed en zou een volgende verhuizing slecht verdragen.
Ze is nog een keer gaan kijken bij het zorgcentrum waar ze op de wachtlijst stond. Maar toen was ze er snel uit; ze blijft lekker zitten waar ze zit. Ze krijgt geen kalmerende middelen dus daar ligt het niet aan. Er waren ook geen ontstekingen (daar gaan die oudjes ook wel eens van hallucineren). Het is gewoon wat het is. Ze is enorm in de war.
Lees vaak je blogs, maar reageer eigenlijk nooit. Maar dit komt zo dichtbij. Met mijn Moederke ging het precies hetzelfde, en ondanks dat ze qua gezondheid erg hard achteruit ging, waren wij de kinderen, maar ook zij zelf, zo ongelooflijk dankbaar voor alle liefdevolle armen om haar heen. Je kunt gewoon niet 24/7 bij je Moeder zijn. Maar wetende dat ze goed verzorgd wordt, maakt het ietsie pietsje makkelijker om mee om te gaan. Hopelijk kunnen jullie nog een tijdje van elkaar genieten. Liefs.
Dat hoop ik ook. En inderdaad; de liefdevolle zorg is fijn. En weten dat ze niet alleen is.
Lief dat je even reageerde!
Wat klinkt dat fijn Nicky! Ik laaf mij aan je positieve verhaal en ervaring. Gelukkig, dat het dus ook wel goed kan gaan!
Heel mooi en warm geschreven maar ook zo verdrietig xx
Het hoort ook zo te gaan natuurlijk. Maar inderdaad; verdrietig is het wel.
Heel erg ontroerend om te lezen, maar wel heel mooi dat de cirkel inderdaad rond is. Ik hoor het overigens wel vaak dat mensen in een tehuis snel achteruit gaan. Verdrietig wel.
Ja, dat klopt. Zo’n verhuizing hakt er vaak enorm in. Ook in haar geval dus. Maar we hadden geen andere keuze. Dat maakt het iets makkelijker.
Liefde blijft
Houd haar gewoon maar even vast
Wanneer ze jou niet meer kan omarmen
Heb haar gewoon maar lief
Als ze het even niet meer weet
Help haar maar gewoon op weg
Als het haar allemaal niet meer lukt
En onthoud maar gewoon
Dat zij nog altijd van je houd
Een hart met liefde blijft
Wat fijn dat de plek waar je moeder nu woont goed voelt. Er zijn veel fijne plekken in de zorg, ik ken er zelf ook, daar horen we vaak veel te weinig van. Verhuizen is natuurlijk ingrijpend, maar in haar huis blijven werd onverantwoord. Ik ken ook ouderen die juist opknappen na zo’n verhuizing. De valpartijen vooraf zeggen al iets over het in gang gezette proces van achteruitgang. Ik hoop dat je ondanks alle zorgen toch nog samen mooie momenten met elkaar kunt hebben.
Neeltje
Poe, Neeltje. Wat een prachtig gedicht. Dank je wel!
En inderdaad; ze kon ook gewoon niet alleen in haar huisje blijven.
Oh Nicky wat moeilijk. Maar zo fijn te lezen dat je moeder daar zo liefdevol opgevangen en verzorgd wordt. De achteruitgang kan snel gaan, zag het al een beetje met m’n schoonmoeder en helemaal toen mijn oma dement werd. Maar dat voelde toch wat ‘verder’ af. Dit is je moeder. Ontroerend en liefdevol geschreven en prachtig hoe je aangeeft dat de cirkel weer rond is. <3
Dank je wel. Het hoort zo in het leven. Maar inderdaad; het is best moeilijk.
Triest is dat als je je moeder zo achteruit ziet gaan. Ik weet niet hoe ik het uit moet leggen, maar ik had er best moeite mee om te beseffen dat mijn moeder mij nodig had in plaats ik haar. Het is een gek idee degenen die je groot heeft gebracht opeens te moeten verzorgen. Uiteraard deden we het graag.
Dat had ik ook ineens. Vooral het besef dat zij nu niet meer voor mij kan zorgen, zoals ze altijd deed, vond ik heel raar. Maar ik vind het wel heel fijn dat ik nog iets terug kan doen.
Wat vreselijk jammer dat jouw moeder zo snel achteruit gaat. Kan me voorstellen dat je je afvraagt of dat oa door de verhuizing komt en wie weet?
Gelukkig is het een goede plek met veel aandacht en zorg.
Veel sterkte!
Dank je wel.